Określenie i podział kół zębatych

Określenie i podział kół zębatych

— Koło zębate jest to część mechanizmu lub maszyny, służąca do przenoszenia ruchu obrotowego lub posuwistego bez poślizgu za pomocą zębów rozmieszczonych na obwodach dwóch współpracujących kół lub koła i listwy zębatej zwanej zębatką.

Para lub większa ilość zazębiających się ze sobą kół zębatych tworzy przekładnię zębatą.

Koło zębate składa się: z wieńca, zębów oraz części łączących wieniec z wałem lub piastą.

 

Podział kół zebatych


— W zależności od kształtu wieńca, z którego wystają zęby, dzielimy koła zębate na:
1. walcowe koła,
2. stożkowe koła.
Poza tym w granicznych przypadkach występuje:
3. zębatka prosta, tj. koło zębate walcowe o nieskończenie wielkiej średnicy, oraz
4. zębatka pierścieniowa, tj. koło zębate stożkowe płaskie, zwane inaczej kołem koronowym lub kołem tarczowym (nieściśle).

— Zarówno koło zębate walcowe, jak i koło zębate stożkowe może mieć:
a) uzębienie zewnętrzne, tj. zęby wystające na zewnątrz,
b) uzębienie wewnętrzne, tj. zęby są skierowane wierzchołkami ku środkowi koła.

— Ze względu na tzw. linię zęba, tj. linię przecięcia walca lub stożka podziałowego z bokiem zęba (powierzchnię roboczą zęba), wyróżniamy:
1. w kołach walcowych:
a) zęby proste (przebiegające wzdłuż tworzących walca),
b) zęby śrubowe, których linia przebiega wzdłuż linii śrubowej,
c) zęby strzałkowe (daszkowe), których linia jest linią dwuśrubową o przeciwnych kierunkach,
d) zęby łukowe;
2. w kołach stożkowych:
a) zęby proste (przebiegające wzdłuż tworzących stożka),
b) zęby skośne (śrubowe) przebiegające ukośnie do tworzących stożka,
c) zęby łukowe.

Drukuj